Nemrut Dağı Heykelleri
Adını Hz. İbrahim'i ateşe attıran Babil hükümdarı Nemrut'tan alan Nemrut Dağı, varlığı bilinmekle birlikte henüz ulaşılamamış kral mezarı, devasa heykelleri ve mimari kalıntıları ile tarihsel anlamda çok özel bir yere sahiptir. Buna bir de eşsiz manzarası ve gün doğumu ile günbatımının dünyadaki en güzel seyir yerlerinden biri olması da eklenince, en ayrıcalıklı rotalardan biri olma özelliğini sonuna kadar hak etmektedir. Toros sıradağlarının bir parçası olan Nemrut Dağı, 2150 metre yüksekliğinde Adıyaman ilinin Kahta ilçesi sınırları içerisinde bulunur.
Nemrut Dağı'ndaki heykel anıtları 1881 yılına kadar çobanlar dışında kimsenin haberdar olmadığı; 1881'de yol yapım çalışmaları sırasında görevli mühendis Charles Jester'ın çevreyi dolaşırken ilgisini çeken kalıntılar ve ardından Almanya'dan gelen bilim adamı Otto Puchstein ve ekibinin yaptığı ciddi araştırmalar ve çok sayıda arkeolojik kazı sonucunda eserler toprak altından çıkarılmış, bir de Grekçe kitabe bulunmuştur. 237 satırlık bu uzun kült yazıtı çözen araştırmacılar, kalıntıların Kommagene uygarlığına ait olduğunu ve Kommagene kralı I. Antiochos tarafından 1. yy. da yaptırıldığını öğrenirler.
I. Antiochos'un vasiyeti niteliğindeki yazıtlar, bu kutsal alan hakkında bilgiler ve hükümler içermektedir. I. Antiochos, anne tarafından Grek, baba tarafından Pers krallığı ile bağlantılıdır; bu sebeple Kommagene, Grek ve Pers uygarlığının inanç, kültür ve geleneklerinin birleştiği bir krallıktı. I. Antiochos, tanrılara ve atalarına minnettarlığını göstermek için Helenistik dönemin en görkemli eserlerini yapmıştır. Kendisi için yaptırdığı 50 metre yüksekliğinde ve 150 metre çapında ki kral mezarı (Tümülüs) dağın tepesine küçük kırma taşların yığılmasıyla oluşturulmuştur. Bu tümülüs içerisindeki asıl mezar odasına hala ulaşılamamıştır.
Tümülüs, doğu, batı ve kuzey terasları olmak üzere 3 terasla çevrilidir. Doğu terasında yaklaşık 10 metre yüksekliğinde ve sıralar halinde tahtlarına oturmuş, yüzleri güneşe dönük tanrıların heykelleri bulunmaktadır. Heykellerin kafaları yıkılmış, gövdeleri önünde sıralanmış halde. Heykel sırası bir aslan ve kartal heykeli ile başlar. Aslan yeryüzündeki gücü, kartal ise göksel gücü temsil eder. Diğer heykeller ise Kommagene tanrıçası Fortuna, Zeus, Apollo, Herakles ve Kral Antiochos'tur; ayrıca bir sunak ve kraliyet ailesi bireylerinin kabartma stelleri bulunmaktadır. Batı terasında da, doğu terasındaki gibi gücü ve hakimiyeti temsil eden dev heykeller, kralın tanrılarla tokalaşma kabartmaları ve astroloji ile ilgili bir aslan horoskop kabartması da yer almaktadır. Aslan kabartmasının üzerindeki ay ve yıldızlarda kralın tahta çıkış tarihi olan 7 Temmuz 62 tarihi okunmakta; ayrıca yapılan araştırmalar heykellerin ay takvimine göre belli bir düzen içinde sıralandığını ortaya koymaktadır.
Doğu terasındaki heykellerin tahtları, batı terasında ise daha sağlamdır. 237 satırlık kült yazıt, tahtların arkasında bulunmaktadır. Stel ve kaidelerin bulunduğu Kuzey terası ise doğu ve batı teraslarını birbirine bağlayan 180 metre uzunluğunda bir tören yoluudur. 1987'de UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine alınan ve 1988'den beri Eskikale, Yenikale, Karakuş ve Cendere Köprüsü'nün de içinde bulunduğu 13.827 hektarlık bir milli park içinde bu bölge korunmaktadır. 2 bin yıldır Nemrut'un sessiz bekçileri olan bu eserler, tüm ihtişamları ile insanları büyülemeye devam ediyorlar.
Ziyaret Saatleri ve Konumu
24 saat açıktır. Müze kart ile ücretsiz olarak ziyaret edilebilir.
