Eyfel Kulesi

Meltem Işıltı

9 Ara 2023 — 4 min read

Paris denince akla gelen ilk yapı, şehir ile adeta bütünleşmiş durumdadır. Pariste yaşayanlar onu, demir kadın olarak isimlendirmişlerdir. Adını kuleyi inşa eden mühendis Alexandre Gustave Eiffel’den alır. Fransanın en yüksek 5. yapısıdır, yapımından bu yana 200 milyondan fazla insan tarafından ziyaret edilmiştir ve dünyanın en çok ziyaret edilen yeri olma özelliğine sahiptir. Eyfel kulesi 1887-1889 yılları arasında Fransız devriminin 100. Yıl kutlamaları anısına dünya fuarı için yapılmıştır. İlginç olan ise, bu kulenin 1888 dünya fuarı için Barcelona’ya yapılması planlanmış, fikir red edilince Paris’te Seine nehrinin kıyısına Champ de Mers da yapılmasına karar verilmiştir.

Kulenin mimarı Stephen Savvestre’dir. İnşası 2 yıl 2 ay sürmüştür ve 24 metre yüksekliğindeki radyo anteni ile birlikte yüksekliği 324 metredir ve bu yükseklik yaklaşık olarak 81 katlı bir binaya eşdeğerdir. Kulenin yapımında 7.300 ton çelik ve 18.038 ton demir kullanılmıştır. Parçalarının birleştirilmesi için 2.5 milyon civarında perçinleme işlemi yapılmıştır. Kulenin toplam ağırlığı ise 10.000 tondur. Kulenin inşasında hiç can kaybı yaşanmamıştır. Kule her 7 yılda bir boyanmaktadır, bu boyama işlemi için 60 ton boya kullanılır ve 15 ay kadar sürmektedir. 3 renk tonunda boyanır ve en açık renk en üstte, en koyu renkte zeminde kullanılır. Bu boyama işleminin güvenliğini sağlamak için 50 kilometre güvenlik halatı ve 20.000 metrekare koruyucu ağ kullanılır. Eyfel Kulesinin üzerine, inşasında emeği geçen 72 mühendis, bilim adamı ve çalışanın ismi kazınmıştır. Kulenin yapım masrafları hesaplamalardan 1 milyon frank daha fazla tutmuş ve Gustave Eiffel bu durumdan endişelenmiştir ancak açılış tarihinden 5 ay önce kuleyi 2 milyona yakın kişi ziyaret edince yıl sonuna kadar toplam masrafın 3/4’ü karşılanmıştır yani Eyfel Kulesi daha en başından kazanç sağlayan bir yapıya dönüşmüştür, ayrıca kule radyo çalışmalarında da öncü olmuş ve ülkenin ilk radyo ve televizyon istasyonlarına ev sahipliği yapmıştır.

Kule tamamlandığında halktan ve bazı yazar, çizer kesiminden insanlar yapıyı hiç beğenmemişler. Şehrin silüetini bozduğunu ve estetikten uzak bir yapı olduğunu savunmuşlardır, fabrika bacası gibi durduğunu, yıkılması gerektiğini söylemişlerdir. Bu durum ile ilgili en bilindik anektod ie ünlü roman yazarı Guy de Maupassant’la ilgilidir, Maupassant her fırsatta kuleden nefret ettiğini dile getirir, ama her gün öğle yemeğini Eyfel Kulesindeki restoran da yer, bu durumu garipseyenler, hem buradan nefret edip hemde her gün buraya gelmesinin sebebini sorarlar, yazarda “ne yapayım kuleyi sadece burada olduğumda görmüyorum.” der.

Günümüzde ise Eyfel Kulesi hem Fransanın en ikonik yapılarından hemde dünyanın en güzel mimari eserlerinden biri sayılır, aslında kule yapımından itibaren 20 yıl için izin verilmiş ve 20 yılın sonunda sökülmesi planlanmıştır ancak iletişim açısından uygun olan yüksekliği, Atlantik ötesi haberleşmeye imkan tanıması ve çok fazla ilgi çekip ziyaret edilmesinden dolayı vazgeçilmiştir.

Eyfel kulesi 3 kattan oluşur, isteyen asansörlerle isteyen merdivenle çıkabilir. Merdivenler toplamda 1665 basamaktır. Kışın çok soğuklarda kule 3 santimetre küçülür, çok şiddetli rüzgarlarda 6.7 santimetre kadar sallanmaktadır. Kulenin 1. katında Paris’in 57 metre üstünde 190 metrekarelik bir buz pisti yeralır. Eyfel kulesinde, toplam uzunluğu 80 kilometreyi bulan elektrik kabloları kullanılmıştır. Mühendis Eiffel’in kulenin 3. katında kendine özel bir dairesi vardır ve hale ziyaretçiler tarafından gezilebilir durumdadır.

Kule aynı zamanda tarihi boyunca ilginç olaylarada sahne olmuştur. 1926’da pilot Le on Collot Eyfel kulesinin altından uçmaya çalışmış ancak güneş ışığının görüşünü engellemesi sonucu antenlere çarpıp hayatını kaybetmiştir. 2. Dünya savaşında efsane pilot Williem Overstreet Alman nazi birliklerinin işgal ettiği Paris’te, bir Alman uçağının peşinden işgal ettiği Paris’te bir Alman uçağının peşinden giderken kulenin altından geçmeyi başarmış ve direnişçilere ilham vermiştir. Kulede 400 intihar yaşanmıştır, 1912 yılında Franz Reichelt tasarladığı paraşüt ile kulenin ilk katından yani 60 metre yükseklikten atlamış ama hayatını kaybetmiştir.

Eyfel Kulesinin göz alıcı ışıklandırma sistemi ise 1985’te mühendis Pierre Bideaus tarafından yapılmıştır. Kule’de ikide restoran bulunmaktadır. Paris’in en ilgi çeken ve popüler gezi duraklarından biri olan Eyfel kulesi insanları cezbetmeye devam ediyor.